Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) không chỉ là một công nghệ hay một trường hợp kinh doanh — nó là một phần quan trọng của xã hội nơi con người và máy móc làm việc cùng nhau.
Generative AI có khả năng học hỏi từ các hiện vật hiện có để tạo ra các hiện vật mới, thực tế (ở quy mô lớn) phản ánh các đặc điểm của dữ liệu huấn luyện nhưng không lặp lại nó. Nó có thể sản xuất ra nhiều loại nội dung mới lạ, chẳng hạn như hình ảnh, video, âm nhạc, giọng nói, văn bản, mã phần mềm và thiết kế sản phẩm.
Generative AI sử dụng một số kỹ thuật đang tiếp tục phát triển. Đáng chú ý nhất là các mô hình nền tảng AI, được huấn luyện trên một tập dữ liệu không gắn nhãn rộng rãi và có thể được sử dụng cho nhiều nhiệm vụ khác nhau, với việc tinh chỉnh thêm. Việc tạo ra các mô hình đã được huấn luyện này đòi hỏi toán học phức tạp và sức mạnh tính toán khổng lồ, nhưng về cơ bản, chúng là các thuật toán dự đoán.
Hiện nay, Generative AI chủ yếu tạo nội dung đáp ứng các yêu cầu ngôn ngữ tự nhiên — không cần phải có kiến thức về mã hóa hay phải nhập mã — nhưng các trường hợp sử dụng trong doanh nghiệp là rất nhiều và bao gồm các đổi mới trong thiết kế thuốc, chip và phát triển khoa học vật liệu.
Gartner đã theo dõi Generative AI trong Chu kỳ Cường điệu (Hype Cycle™) của Trí tuệ Nhân tạo kể từ năm 2020, và công nghệ này đã chuyển từ giai đoạn Kích hoạt Đổi mới sang Đỉnh cao của Kỳ vọng Cường điệu. Nhưng Generative AI chỉ trở nên nổi bật trên các tiêu đề chính vào cuối năm 2022 với sự ra mắt của ChatGPT, một chatbot có khả năng tương tác rất giống con người.
ChatGPT, do OpenAI ra mắt, đã trở nên phổ biến một cách chóng mặt và thu hút sự chú ý của công chúng. Công cụ DALL·E 2 của OpenAI cũng tương tự tạo ra hình ảnh từ văn bản trong một đổi mới khác của Generative AI.
Gartner nhận thấy rằng Generative AI đang trở thành một công nghệ phổ quát với tác động tương tự như động cơ hơi nước, điện và internet. Cường điệu sẽ lắng xuống khi thực tế của việc triển khai được hiểu rõ hơn, nhưng tác động của Generative AI sẽ tiếp tục gia tăng khi con người và doanh nghiệp khám phá thêm nhiều ứng dụng sáng tạo của công nghệ này trong công việc và cuộc sống hàng ngày.
Các mô hình nền tảng, bao gồm các bộ chuyển đổi huấn luyện trước (Generative Pretrained Transformers) đang thúc đẩy ChatGPT, là một trong những đổi mới kiến trúc AI có thể được sử dụng để tự động hóa, bổ sung cho con người hoặc máy móc, và tự động thực thi các quy trình kinh doanh và CNTT.
Lợi ích của Generative AI bao gồm phát triển sản phẩm nhanh hơn, trải nghiệm khách hàng được cải thiện và năng suất nhân viên được nâng cao, nhưng chi tiết cụ thể sẽ phụ thuộc vào trường hợp sử dụng. Người dùng cuối nên thực tế về giá trị mà họ mong muốn đạt được, đặc biệt khi sử dụng một dịch vụ có sẵn, dịch vụ này có nhiều hạn chế lớn. Generative AI tạo ra các hiện vật có thể không chính xác hoặc bị thiên vị, làm cho việc xác thực của con người trở nên cần thiết và có thể giới hạn thời gian mà nó tiết kiệm cho người lao động. Gartner khuyến nghị kết nối các trường hợp sử dụng với các chỉ số KPI để đảm bảo rằng bất kỳ dự án nào cũng cải thiện hiệu quả hoạt động hoặc tạo ra doanh thu mới hoặc mang lại trải nghiệm tốt hơn.
Trong một cuộc thăm dò trong hội thảo trên web gần đây của Gartner với hơn 2.500 giám đốc điều hành, 38% cho biết rằng trải nghiệm và giữ chân khách hàng là mục tiêu chính của các khoản đầu tư vào Generative AI của họ. Tiếp theo là tăng trưởng doanh thu (26%), tối ưu hóa chi phí (17%) và duy trì kinh doanh (7%).
Các rủi ro liên quan đến Generative AI rất lớn và đang phát triển nhanh chóng. Một loạt các tác nhân đe dọa đã sử dụng công nghệ này để tạo ra các “deep fake” hoặc bản sao của sản phẩm, và tạo ra các hiện vật để hỗ trợ các vụ lừa đảo ngày càng phức tạp.
ChatGPT và các công cụ tương tự được huấn luyện trên một lượng lớn dữ liệu công khai. Chúng không được thiết kế để tuân thủ Quy định Bảo vệ Dữ liệu Chung (GDPR) và các luật bản quyền khác, vì vậy việc chú ý cẩn thận đến cách doanh nghiệp của bạn sử dụng các nền tảng này là điều cần thiết.
Các rủi ro giám sát cần theo dõi bao gồm:
Các câu hỏi cần xem xét về Generative AI:
Cuối cùng, điều quan trọng là liên tục theo dõi sự phát triển và kiện tụng pháp lý liên quan đến Generative AI. Trung Quốc và Singapore đã áp dụng các quy định mới liên quan đến việc sử dụng Generative AI, trong khi Ý đã tạm thời. Mỹ, Canada, Ấn Độ, Anh và EU hiện đang định hình môi trường pháp lý của họ.
Lĩnh vực Generative AI sẽ tiến bộ nhanh chóng cả trong khám phá khoa học và thương mại hóa công nghệ, nhưng các trường hợp sử dụng đang nhanh chóng xuất hiện trong nội dung sáng tạo, cải thiện nội dung, dữ liệu tổng hợp, kỹ thuật tạo sinh và thiết kế tạo sinh. Các ứng dụng thực tế hiện nay bao gồm:
Generative AI mang lại những cơ hội mới và đột phá để tăng doanh thu, giảm chi phí, nâng cao năng suất và quản lý rủi ro tốt hơn. Trong tương lai gần, nó sẽ trở thành một lợi thế cạnh tranh và khác biệt. Gartner chia các cơ hội thành ba loại:
Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative AI) sẽ ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp dược phẩm, sản xuất, truyền thông, kiến trúc, thiết kế nội thất, kỹ thuật, ô tô, hàng không vũ trụ, quốc phòng, y tế, điện tử và năng lượng bằng cách tăng cường các quy trình cốt lõi với các mô hình AI. Nó sẽ tác động đến các lĩnh vực như marketing, thiết kế, truyền thông doanh nghiệp, đào tạo và kỹ thuật phần mềm bằng cách tăng cường các quy trình hỗ trợ trải dài qua nhiều tổ chức. Ví dụ:
Chúng tôi tin rằng đến năm 2025, hơn 30% các loại thuốc và vật liệu mới sẽ được khám phá một cách có hệ thống bằng cách sử dụng các kỹ thuật Generative AI, tăng từ con số không như hiện tại. Generative AI có triển vọng lớn trong ngành dược phẩm, với khả năng giảm chi phí và thời gian trong quá trình tìm kiếm thuốc mới.
Chúng tôi dự đoán rằng đến năm 2025, 30% thông điệp tiếp thị từ các tổ chức lớn sẽ được tạo ra một cách tổng hợp, tăng từ dưới 2% vào năm 2022. Các trình tạo văn bản như GPT-3 đã có thể được sử dụng để tạo nội dung tiếp thị và quảng cáo cá nhân hóa.
Trong các ngành công nghiệp sản xuất, ô tô, hàng không vũ trụ và quốc phòng, thiết kế tạo sinh (generative design) có thể tạo ra các thiết kế được tối ưu hóa để đáp ứng các mục tiêu và ràng buộc cụ thể, chẳng hạn như hiệu suất, vật liệu và phương pháp sản xuất. Điều này đẩy nhanh quá trình thiết kế bằng cách tạo ra một loạt các giải pháp tiềm năng để các kỹ sư khám phá.
Các công nghệ cung cấp sự tin cậy và minh bạch trong AI sẽ trở thành một bổ sung quan trọng cho các giải pháp Generative AI. Ngoài ra, các lãnh đạo điều hành nên tuân theo hướng dẫn này để sử dụng các mô hình LLMs và các mô hình Generative AI khác một cách đạo đức:
Generative AI đang dần trở thành yếu tố cách mạng trong nhiều ngành công nghiệp, mở ra những cơ hội mới chưa từng có. Nhưng đó chỉ là khởi đầu. Để hiểu rõ hơn về cách AI tạo sinh đang tái định hình các quy trình doanh nghiệp và tạo ra những đột phá trong công việc hàng ngày, đừng bỏ lỡ phần 2, nơi chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về tiềm năng của công nghệ này.